De Koepelgevangenis van Breda

De Koepel van Breda is één van de drie Koepelgevangenissen in Nederland. Ook in Arnhem en Haarlem tref je een identiek bouwwerk aan, wat met name de aandacht trekt vanwege de grootte en bijzondere vorm. Deze cellencomplexen werden gebouwd in de periode van 1882-1886 en zijn ontworpen door justitie-architect Johan Frederick Metzelaar. Uitgangspunt van zijn ontwerp is het architectonisch principe het panopticum . Dit principe is bedacht door de liberale Britse filosoof Jeremy Bentham en wordt vooral geassocieerd met de koepelgevangenis in het bijzonder. De Koepel van Breda huisvestte een deel van de penitentiaire inrichting de Boschpoort. In Januari 2013 werd de vrouwengevangenis gesloten, en per 1 januari 2016 is de Koepel van Breda definitief gesloten als penitentiaire inrichting.

Bijzondere gevangenen en spectaculaire ontsnappingen
Hulda ‘Totti’ Kiel, heb al eens van die naam gehoord? Deze jonge vrouw zat een gevangenisstraf uit voor een poging tot moord. In 2010 werd ze nationaal bekend toen ze op spectaculaire wijze uit de koepelgevangenis van Breda wist te ontsnappen. Ze gebruikte een lepel om een tunnel te graven en heeft zichzelf letterlijk een weg naar de vrijheid gebaand. Twee weken lang bleef ze uit de handen van de politie, precies lang genoeg om haar huidige man en vader van haar kind te ontmoeten.

Dit was trouwens niet de eerste ontsnapping uit de koepelgevangenis van Breda. Decennia eerder, op 26 december 1952 zijn er 7 oorlogsmisdadigers ontsnapt en terug gevlucht naar Duitsland. Een van hen was SS’er Klaas Carel Faber.
Je kunt je voorstellen dat deze incidenten de reputatie van de Bredase Koepel geen goed hebben gedaan. Hij stond erom bekend zo lek te zijn als een mandje!

De bekendste gevangenen in de geschiedenis van de Koepel zijn zonder twijfel de Vier van Breda. Maar wist je ook dat de meest besproken rock ‘n’ roller/kunstenaar Herman Brood voor een korte tijd achter de Bredase tralies heeft gezeten? In 1980 werd hij veroordeeld wegens drugsbezit. Brood wist zich te onderscheiden door zijn muzikale diversiteit en kenmerkende zangstem en was daardoor geliefd. Ook al verbleef hij maar een paar nachten in de Koepelgevangenis van Breda , zijn verblijf heeft, naar eigen zeggen, veel indruk gemaakt op de man die toch wel wat gewend was.

Filmopnames in de koepelgevangenis van Breda
Na het sluiten van de gevangenis in 2016 is de Koepel meerdere malen gebruikt als filmlocatie. Niet geheel onterecht, want met name van binnen is het gebouw adembenemend. Misschien heb je de Koepel wel eens voorbij zien komen op bijvoorbeeld Netflix of in muziekvideo! Hieronder volgt een lijstje met video’s waarin de Koepel van Breda een mooie rol speelt.

Het gebouw is onder andere te zien in de muziekvideo van Armin van Buuren en Kensington, die hoort bij het nummer ‘Heading up High’ . In de zwart-witte videoclip is de binnenkant van het cellencomplex met de kenmerkende koepel duidelijk te zien. Ook zal de oplettende kijker een gastrolletje van een bekende Bredanaar opmerken, niemand minder dan DJ Hardwell speelt namelijk één van de gevangen. De video werd gefilmd in januari 2016, wat best bijzonder is als je bedenkt dat de laatste gevangenen pas net overgeplaatst waren.

In 2019 werd de koepelgevangenis van Breda ook gebruikt als decor in de Vlaams/Nederlandse Netflix-productie ‘Undercover’. Er zijn in België namelijk geen leegstaande gevangenissen te vinden, vandaar dat acteur Frank Lammers (o.a. bekend van de Jumbo reclames) door de Bredase Koepel sloft, terwijl gedaan wordt alsof hij zich in de gevangenis van Hasselt bevindt. Je moet nog even geduld hebben om dit met eigen ogen te aanschouwen, want het tweede seizoen van Undercover komt pas aan het einde van dit jaar uit.

De Koepel van Breda vandaag de dag
130 jaar lang is de Bredase Koepel een plek geweest waar je liever niet wilde komen, maar nu is het dé locatie voor inspirerende activiteiten en evenementen. Tegenwoordig staat de Koepelgevangenis van Breda bekend als FutureDome en wordt het gebruikt als een locatie voor evenementen en ondernemers. FutureDome Events organiseert allerlei soorten activiteiten op het voormalige gevangenisterrein. Denk aan rondleidingen en archery tag, kerkdiensten en je kan zelfs een bruiloft of uitvaartdienst houden in dit magistrale gebouw!

Een andere onderneming die zich heeft gevestigd in het complex van de Koepelgevangenis, is VRworld. Bij VRworld ervaar je unieke belevenissen in de virtuele realiteit. Een leuke activiteit voor jong en oud en zeker een goede optie voor een teamuitje.

Maar de grootste publiekstrekker is vandaag de dag het spel Prison Escape, een 3 uur durende ervaring waar je als gevangene probeert te ontsnappen uit de gevangenis. Er zijn maar liefst 420 deelnemers en 80 acteurs nodig voor deze Real Life Game. Niemand is te vertrouwen! Het evenement wordt maar eens in de zoveel tijd gehouden, dus houd de agenda van Future Dome in de gaten! Wil je echt alles weten over de Koepelgevangenis van Breda, boek dan één van onze tours want wij slaan dit monumentale pand natuurlijk nooit over!